Inleiding

De stad Sint-Truiden, in het huidige Belgisch Limburg, was in de vijftiende eeuw een aanzienlijk pelgrimsoord, markt- en textielcentrum. In de stad, die zo’n 4000-6000 inwoners telde, was sprake van tweeherigheid. De ene helft van de stad viel onder het bestuur van de belangrijke abdij van Sint-Truiden. De andere helft behoorde, als een van de drieëntwintig ‘Goede Steden’, vanaf 1227 het prinsbisdom van Luik toe.

In de jaren tachtig van de vijftiende eeuw raakt Sint-Truiden verstrikt in een conflict tussen, enerzijds, de edelman Willem van der Marck van het huis Arenberg, en, anderzijds, de prins-bisschop van Luik. Kort voordat het conflict losbarst, resideert Willem van der Marck een tijdje in Sint-Truiden, in het ‘Huis van Arenberg’ in de Plankstraat. Als Willem in 1482 de prins-bisschop van Luik vermoordt, trekt daarop het leger van Aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk, de bondgenoot van Luik, naar Sint-Truiden op en moet het stadje zich overgeven. In 1485 sluiten Willem van der Marck en de nieuwe prins-bisschop van Luik vrede. Als de nieuwe prins-bisschop op 17 juni 1485 Sint-Truiden bezoekt, wordt Willem echter in een valstrik geleid, vastgezet, en de volgende dag zonder proces in Maastricht onthoofd.

Voor Sint-Truiden zijn gedetailleerde bronnen bewaard gebleven. Vanaf 1417 kwam iedere maandag het bestuur in de stad samen: de burgemeesters, de raad (bestaande uit vertegenwoordigers van de gilden) en de schepenen. Op die maandag tekenden zij de rechtsvonnissen op en vaardigden zij nieuwe stadsordonnanties uit, die bijgehouden werden in de zogenaamde Maandagboeken. Vaak kwamen de nieuwe wetten en regelgeving tot stand in reactie op directe kleine overtredingen en vergrijpen in de stad. Zo ook in november 1485.

Tekst en interpretatie van Claire Weeda

Fysieke beschrijving

Papieren codex met afschriften van keuren en andere bepalingen van de stad Sint-Truiden. Zestiende-eeuwse cursieve hand.