Dossier № 13: Informatie en informacie
Nationaal Archief Den Haag, Grafelijkheidsrekenkamer 648a, f. 4r-4v
Hertaling
Regest: 1514. Instructie voor de commissie die onderzoek moet doen naar de staat van steden en dorpen in het graafschap Holland
Instructie voor de commissarissen van het onderzoek dat door hen noodzakelijkerwijze moet worden uitgevoerd in Holland en (West-) Friesland, opdat men zou kunnen komen tot nieuwe, gelijke schiltalen.
In de grote en kleine steden
- Ten eerste te doorzien de rekeningen van deze steden, om aan de hand daarvan de gehele jaarlijkse inkomsten te weten.
- Daar tegenover te zien de erf-, los-, en lijfrenten die zij schuldig zijn, wanneer die renten verkocht werden, waartoe de penningen van de verkoop gebruikt zijn en vervolgens de gewone en buitengewone lasten van de betreffende stad en de achterstallige betalingen.
- Te weten welke accijnzen en belastingen men in iedere stede betaalt op wijn, bier koren etc.
- Kennis te nemen van het aantal huizen ter plaatse en hoe veel die in de afgelopen tien jaar zijn toe- of afgenomen, zowel in prijs als in aantal.
- Ook om daar te weten het aantal mensen dat ter communie gaat en met hoeveel dat aantal de afgelopen tien jaar is toe- of afgenomen.
- Item, zo veel mogelijk over de algemene toestand van de economie en de rijkdom van de stad en op de rijkdom van renteniers en andere privépersonen.
Eigen hertaling
Als je zelf een poging hebt gedaan om het document te hertalen naar modern Nederlands, wordt deze hieronder uit het browsergeheugen gehaald.