Over de keizer en het keizerrijk

Het eerste hoofdstuk. Of de keizer wordt geboren of gekozen.

Karel de Grote, geboren hertog van Austrasië, dat nu Lotharingen en Brabant is, verkreeg vanwege zijn grote deugden en vrome daden het Roomse keizerrijk en hij liet het na aan de Duitsers, zodat het na hem aan zijn afstammelingen en erfgenamen bleef tot keizer Arnulf. Daarna verviel het keizerrijk aan het Saksische huis, dat het ook liet vererven tot keizer Otto III. En na diens dood werd door de vorsten bepaald dat het keizerschap in het vervolg niet langer aan de afstammelingen van de keizer zou vervallen, maar dat de opvolger in het keizerschap, steeds als het vacant was, zou worden verkozen door zeven vorsten, drie geestelijke en vier wereldlijke, te weten de aartsbisschoppen van Mainz, Trier en Keulen en door de koning van Bohemen, de paltsgraaf op de Rijn, de hertog van Saksen en de markgraaf van Brandenburg. En dat werd toen begonnen en voortgezet tot keizer Hendrik V, zoon van Frederik I. Deze keizer Hendrik V bepaalde dat na hem het keizerrijk altijd op de meest nabije mannelijke erfgenaam zou versterven. Om dat te bevestigen, en om zeker te zijn dat het zou worden toegepast heeft hij de vorstendommen van Sicilië, Calabrië en Napels, eigen bezit van zijn zoon, voor eeuwig aan het Roomse keizerrijk verbonden. En men beweert dat de paus, de keurvorsten van het Roomse Rijk en veel andere vorsten hun instemming gaven. Kort daarna is de genoemde keizer Hendrik echter gestorven en hij heeft de voogdij over zijn jonge zoon Frederik opgedragen aan de paus. Omdat het kind nog onmondig was en het keizerrijk niet goed kon regeren, moest het onder voogdij worden geplaatst. Om die reden hebben de vorsten hun oude recht en gebruik van verkiezing gevolgd, en daarbij zijn zij sindsdien gebleven.