Middeleeuwse Paleografie

Dossier № 19: Eisenpakket

Brussel Algemeen Rijksarchief, Handschriftenverzameling 730, f. 40v-41v

Hertaling

Regest: 13 augustus 1420. Brussel, Antwerpen en 's-Hertogenbosch eisen dat de raadsleden van hertog Jan IV van Brabant verantwoording van hun daden afleggen. In ruil stellen zij de hertog nieuwe belastinginkomsten in het vooruitzicht.

Vanwege de onderhandelingen die zich hebben afgespeeld tussen onze genadige heer aan de ene kant en de edelen (geslachten) en de stad Leuven aan de andere kant en de vele stukken die zij aan elkaar schreven en stuurden, hebben de drie steden Brussel, Antwerpen en 's-Hertogenbosch de navolgende punten uitgevaardigd, afgesproken en besloten.

Ten eerste. De baronnen en edelen van zijn land en de stad Leuven verwijten en beschuldigen de raadsleden die nu bij onze heer is van enkele punten en zaken die zij zouden hebben begaan in strijd met het verbond, de eer, het belang en het nut van onze genoemde genadige heer en de welvaart van zijn land, en zij wensen dat dezen verantwoording afleggen voor onze genadige heer en zijn gemene land, zoals ook onze heer dat zelf heeft aangeboden. Als iemand hen iets te verwijten heeft dat zij niet tegenover de heer kunnen verantwoorden, zullen zij op behoorlijke wijze tot een eindoordeel komen.

De genoemde drie steden hebben derhalve eendrachtig besloten dat onze genoemde genadige heer de raad die nu bij hem is zal verlaten tot het moment dat zij zich verantwoord hebben voor de beschuldigingen tegenover onze heer en zijn andere goede adellijke raad en tegenover de drie Staten van zijn land van Brabant. Dit zal plaatsvinden op een vastgestelde dag en op een betamelijke plaats, bepaald door de genoemde drie steden.

De genoemde drie steden zijn van mening dat onze genadige heer dit niet kan weigeren, want zijne genade is eervol en redelijk, en ieder moet zich verantwoorden. Het zou onredelijk zijn als iemand recht zou spreken in zijn eigen zaak. En op deze wijze zal men vooruitgang kunnen boeken met de toekenning van de bede. En tegelijkertijd zal men een rechterlijke uitspraak en een vergoeding verkrijgen in deze en andere zaken waarin hij en wijlen zijn genadige vader vroeger tekortgedaan zouden zijn door degenen die in zijn raad zaten.

Item, moet onze genadige heer een drossaard benoemen om zijn heerlijkheid te beheren en de grenzen van zijn land te beschermen zoals dat hoort.

Item, moet onze genadige heer een goede, eervolle man benoemen om zijn zegel te bewaren, onder voorwaarde dat hij geen oorkonden bezegelt waarmee de onderdanen, land, accijnzen, renten of domeinen van onze genadige heer op enige wijze vervreemd, verminderd of bezwaard zouden worden.

Item, moet onze genadige heer een goede eervolle man benoemen tot het rentmeesterschap, die de renten en andere goederen int en beheert, en die uitbetaalt en in verzekering stelt in het beste belang van onze genadige heer, zonder die enigszins aan te tasten.

En als deze overeenkomst en dit besluit gevolgd is, dan zal men onze genadige heer behulpzaam zijn met en bijstaan bij het verkrijgen van zijn bede in overleg met de drie Staten van zijn gemene land van Brabant en die te besteden in het beste belang van onze heer. Met dien te verstande dat onze heer tegemoet zal komen aan de klachten van de edelen en het land aan wie hij dat verplicht is, en in het hele land recht en vonnis zal doen uitoefenen.

Als het zo zou zijn dat onze genadige heer daartoe niet geneigd zou zijn is het aan de drie steden om te overleggen waarmee de eer, het belang en de welvaart van het gemene land het best gediend zou zijn. Aangezien men er niet aan twijfelt dat zijn edele persoonlijkheid dat niet (uit eigen beweging) zal doen, is het duidelijk dat deze hardvochtigheid niet uit zijn eigen gedachten spruit, maar hem is ingefluisterd door degenen die hem omringen en hem van advies moeten dienen.

Dit was besloten door de genoemde drie steden op 13 augustus 1420.

Eigen hertaling

Als je zelf een poging hebt gedaan om het document te hertalen naar modern Nederlands, wordt deze hieronder uit het browsergeheugen gehaald.